De psychotherapeut werkt in een instelling voor geestelijke gezondheidszorg of in in een zelfstandige praktijk. Hij of zij is een professional die zich richt op behandeling van patiënten met complexe problematiek, veelal meervoudige problematiek, persoonlijkheidsproblematiek of een combinatie van beide. Een psychotherapeut is goed opgeleid in het interpreteren van informatie over de patiënt voor het maken van een probleemanalyse en indicatiestelling, in het hanteren van een therapeutische relatie, het (h)erkennen van overdracht en tegenoverdracht en het uitvoeren van een complexe behandelmethode zonder dat de werkwijze per zitting uitgeschreven staat.
Wet BIG
Het beroep psychotherapeut is één van de beroepen in de gezondheidszorg waarvan de registratie wettelijk geregeld is. Het beroep psychotherapeut is opgenomen als basisberoep in de Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG). Deze wet heeft tot doel de kwaliteit van de beroepsuitoefening in de individuele gezondheidszorg te bevorderen en te bewaken.
Anders dan de andere beroepsbeoefenaars
De psychotherapeut is in de geestelijke gezondheidszorg aanvullend ten opzichte van de gezondheidszorgpsycholoog, de klinisch psycholoog, de klinisch neuropsycholoog en de psychiater. Psychotherapeut is een beroep met een eigen beroepsverantwoordelijkheid, een eigen Beroepscode voor Psychotherapeuten en publiekrechtelijk tuchtrecht.
Behalve de psychotherapeut zijn nog twee andere BIG-beroepen wettelijk bevoegd tot het behandelen van patiënten door middel van psychotherapie, namelijk de klinisch psycholoog en de psychiater. Voor de klinisch psycholoog en psychiater is psychotherapie een deeldeskundigheid naast andere competenties. De gezondheidszorgpsycholoog daarnaast (ook wel gz-psycholoog genoemd) is opgeleid tot het uitvoeren van psychotherapeutische deeltechnieken.
Unieke kenmerken van de psychotherapeut zijn:
– de doelgroepen: enkelvoudige en meervoudige psychische problematiek en persoonlijkheidsproblematiek;
– het instrument: de therapeutische relatie;
– de behandeling: multimethodisch, doelmatig en kosteneffectief
Therapeutische relatie
De psychotherapeut hanteert verschillende methodieken, kan persoons- maar ook klachtgericht werken. De therapeutische relatie tussen patiënt en therapeut staat centraal.
De kracht van de psychotherapeut is de ‘werkalliantie’: de therapeutische relatie tussen patiënt en therapeut. Onzichtbaar voor het blote oog, maar aantoonbaar effectief bij de behandeling van patiënten met zeer diverse problematiek. De psychotherapeut is in staat het behandelproces en het behandelresultaat inzichtelijk te maken. Voor de patiënt maar ook (geanonimiseerd) voor de buitenwereld.
De psychotherapeut biedt de patiënt effectieve behandeling en deskundige begeleiding bij enkelvoudige evidence based behandelingen én bij uiterst complexe, meervoudige psychische problemen in de zorgprogramma’s. Bijvoorbeeld voor angst- en stemmingsstoornissen, persoonlijkheidsproblematiek, identiteitsstoornissen en gedragsstoornissen. Het kan hierbij gaan om patiënten uit uiteenlopende doelgroepen en in verschillende ‘settingen’.
Titelgebruik
Alleen iemand die is ingeschreven in het BIG-register Psychotherapeut mag de beroepstitel psychotherapeut gebruiken. Iemand die aangeeft therapeut te zijn met een praktijk voor psychotherapie of te beschikken over een Europese registratie (ECP) is doorgaans géén psychotherapeut. U kunt de inschrijving in het BIG-register zelf hier controleren.
